UNFPA conferentie; Vrouwenopvang in de Arabische landen

Bijdrage van Liesbeth van Bemmel vanuit Amman, Jordanie.

Het is  lastig om een goed beeld te krijgen van de vrouwenopvang in de verschillende landen. Er wordt vooral aangegeven dat dit vanwege de cultuur lastig is om vrouwenopvang te organiseren. Daarbij is de conferentie gericht op de overheid en wordt vrouwenopvang meer geassocieerd met ngo’s. Met de presentatie over de aanpak in Turkije laat ik zien dat de vrouwenopvang ook vanuit de overheid georganiseerd kan worden met of zonder samenwerking met ngo’s.

Uit de presentaties die op de conferentie gegeven worden blijkt dat de meeste landen wel een vorm van vrouwenopvang hebben of dat men iets opstart. Heel beperkt allemaal en het heeft vooral een time out functie om even tot rust te komen. In de meeste gevallen is er geen andere mogelijkheid dan terug te keren naar de eigen man. In sommige presentaties wordt aangegeven dat er daarna wel hulp beschikbaar blijft en dat men het gezin in de gaten houdt en alert is op signalen van herhaling van geweld.

Naast het gender aspect in de cultuur en de religie speelt ook de cultuur om problemen met name in familie verband (of in clan verband) op te lossen en minder via formele hulpverlening. Verder is de wetgeving nog niet overal op orde voor een goede aanpak van geweld tegen vrouwen bijvoorbeeld de wet in Jordanië die bepaald dat slachtoffers van verkrachting de gevangenis in moeten. Ander voorbeeld is dat in Somalieland nog gewerkt wordt aan wetgeving om vrouwenbesnijdenis te verbieden.  In Irak is een nationaal actie plan ontwikkeld, inclusief oprichting van een vrouwenopvang, maar de uitvoering is on hold en het budget bevroren tot er een nieuwe regering is gevormd, en dat kan maanden duren.

En uiteraard vindt dit allemaal plaats in de context van grote instabiliteit, conflicten en grote stromen vluchtelingen in een groot deel van regio. Dat maakt het werk zeer complex. Ik heb veel waardering en respect voor de mensen die ondanks de barrières in deze regio met veel moed en doorzettingsvermogen werken aan de aanpak van gender geweld.

Vanuit het wereldwijde netwerk van de vrouwenopvang willen we stimuleren dat in elke regio een regionaal netwerk wordt opgezet. De eerste contacten hiervoor in deze regio zijn nu gelegd. Een volgende stap is om te zorgen dat er deelnemers vanuit deze regio naar de wereldconferentie vrouwenopvang kunnen komen volgend jaar in Den Haag.

 

UNFPA conferentie; Werkbezoek in Amman

Bijdrage van Liesbeth van Bemmel vanuit Amman, Jordanië

Tijdens de conferentie worden 2 werkbezoeken georganiseerd; we konden kiezen tussen een bezoek aan de overheidsinstantie Family protection department en het “Institute for Family Health” in Amman. Ik ben naar het instituut voor familie gezondheid gegaan, dit wordt ondersteund door de koning en koningin van Jordanië via de Noor Al Hussein Foundation.
Het instituut biedt een totaal pakket aan medische hulp waarbij ook aandacht is voor huiselijk geweld. Daarnaast is er nu veel aandacht voor slachtoffers van marteling omdat de doelgroep deels bestaat uit vluchtelingen uit Syrië.

 

We worden rondgeleid in het moderne gebouw en spreken kort met de verschillende, veelal vrouwelijke, medici van verschillende disciplines zoals fysiotherapeut, gynaecoloog, psychiater, kinderarts, logopedist en tandarts. Daarnaast fungeert het centrum als consultatie centrum en organiseert het culturele activiteiten in de wijken. Omdat alle disciplines in het gebouw aanwezig zijn kunnen vrouwen makkelijk onderling worden doorverwezen zonder dat de buitenwereld of haar man daar weet van heeft. Op deze manier kan discreet gehandeld worden in situaties van huiselijk geweld.

Er is veel aandacht voor het bieden van hulp aan slachtoffers van geweld, zowel in medisch fysieke zin als in psychologische zin. Binnen het instituut zijn mensen die hierin zijn gespecialiseerd en kan traumabehandeling worden geboden. Ze noemen ook dat kan worden doorverwezen naar een vrouwenopvang waar een vrouw tijdelijk kan verblijven. Er wordt echter weinig verteld over de samenwerking met de politie. Als ik er naar vraag wordt gezegd dat melding van geweld wordt gedaan bij de politie en ook dat rapporten van de medici gebruikt kunnen worden in eventuele strafzaken.

Tijdens het gesprek wordt genoemd dat het in gevallen van verkrachting lastig is om iets voor het slachtoffer te doen omdat volgens de huidige wet het slachtoffer naar de gevangenis moet. Ik vraag degene die voor mij vertaald tot hoe lang de vrouw in de gevangenis moet blijven; “tot de dader gevonden is” is haar antwoord.

Van mensen die op werkbezoek zijn geweest bij het departement voor bescherming van de familie, hoor ik dat medici de plicht hebben melding van geweld te maken als zij dat constateren. Bij ernstig geweld wordt tot vervolging overgegaan ook als het slachtoffer zelf geen aangifte wil doen. Als ik vraag wat men onder ernstig geweld verstaat blijkt dat daar een duidelijk criterium voor wordt gehanteerd: als een vrouw door het geweld langer dan 10 dagen in het ziekenhuis moet worden behandeld als gevolg van het geweld.



Algemene indruk is dat de mensen in het instituut doen wat zij kunnen om geweld te signalen en slachtoffers te helpen via slimme wegen binnen de huidige wetgeving en cultuur. Voor de buitenwereld is het instituut gericht op de gezondheid en familie planning, achter de schermen wordt gewerkt aan de aanpak van geweld binnen de families. Zo goed mogelijk binnen alle beperkingen.

 

UNFPA conferentie; Mijn presentaties

Bijdrage van Liesbeth van Bemmel vanuit Amman, Jordanie

De conferentie gaat over de ontwikkeling van multi-sectoraale aanpak van gender gerelateerd geweld in de deelnemende landen: Jordanië, Irak, Tunesië, Palestina, Algerije en Somalië.
De eerste dag zijn presentatie van mensen die voor UNFPA werken en presentatie vanuit andere landen over multi sectorale aanpak van GBV (Gender Based Violence) die als voorbeeld kunnen dienen voor de deelnemende landen.
Aan mij is gevraagd om een presentatie te geven over de aanpak in Turkije en over het model dat we hebben ontworpen om keten aanpak van huiselijk geweld te structureren.
Mijn eerste presentie gaat over Turkije. In de presentatie besteed ik aandacht aan de Istanbul Convention omdat dit voor Turkije belangrijk kader is en omdat het een goed voorbeeld is van een regionaal verdrag in de aanpak van geweld tegen vrouwen en huiselijk geweld. De informatie over het verdrag is ook in Arabisch beschikbaar en het verdrag staat open voor alle landen in de wereld om te ratificeren. Het publiek was naast wetgeving geïnteresseerd in praktische oplossingen zoals het huisverbod, de panic button (vergelijkbaar met AWARE systeem) en de elektronische enkelband.

Aan het eind van de dag was er tijd ingeruimd voor mijn presentatie over het model. Ik heb vooral aangegeven hoe het model inzicht kan geven in de ontwikkeling en dynamiek van geweld en hoe het gebruikt kan worden in een gecoördineerde aanpak waarbij per fase afgestemd kan worden welke interventies nodig zijn en wie daar verantwoordelijk voor is.

UNFPA conferentie: discussie over definities.

mBijdrage van Liesbeth van Bemmel vanuit Jordanië.

De UNFPA stelt voor om het probleem te definiëren als Gender Based Violence (GBV). De discussie gaat over of dit een betere definitie is dan Violence Against Women (VAW). Sommigen kiezen voor GBV omdat dit in deze regio acceptabeler is dan VAW. Andere hebben er moeite mee omdat dan de aandacht dan afgaat waar het probleem met name ligt: in geweld van mannen tegen vrouwen.
De presentator geeft een voorbeeld van GBV tegen een man; Een Palestijnse man wordt door Israëlische militairen gedwongen zich uit te kleden in aanwezigheid van zijn vrouw en kinderen.
De man werd daarmee aangetast in zijn mannelijkheid en in zijn rol van de beschermer van zijn gezin. Niet iedereen is het er mee eens dat dit een goed voorbeeld is van GBV.
De meeste mensen vinden dat het toch voornamelijk moet gaan over geweld tegen vrouwen gepleegd door mannen. Het besluit is dat de term GBV wordt gebruikt met de erkenning dat het dan met name gaat over VAW.
In de pauze gaat de discussie aan tafel door. We benoemen het belang voor aandacht van geweld tegen vrouwen gepleegd door mannen. De vrouw uit Egypte naast mij geeft daarbij aan dat er in de Arabische wereld ook veel geweld is van vrouwen tegen vrouwen, met name geweld van schoonmoeders tegen schoondochters is een groot probleem. We zijn het aan tafel wel over eens dat dit geweld is van vrouwen tegen vrouwen gepleegd in een patriarch systeem.

Conferentie in Jordanie

Bijdrage van Liesbeth van Bemmel

De UNFPA organiseert een driedaagse conferentie over Gender Based Violence voor de Arabische regio. Er zijn vertegenwoordigers van verschillende landen in de zogenaamde MENA regio: Egypte, Tunesië, Palestina, Somaliland, Irak, Algerije en Jordanië.
Het regiokantoor van UNFPA in Egypte heeft het initiatief genomen voor deze conferentie als onderdeel van de projecten in de verschillende landen in de aanpak van GBV en het proces om te komen tot nationale multi sectorale verwijsmechanisme.
Twee weken geleden is via het WAVE netwerk het verzoek uitgezet om hier een presentatie te geven over ketensamenwerking. Ik heb de workshop ingestuurd die ik samen met Riekje Kok heb gegeven op de wereldconferentie in Washington en mijn cv gestuurd. Ik ben uit de aanmeldingen geselecteerd omdat men het model heel interessant vind en omdat ik een presentatie kan geven over Turkije. De Arabische landen vinden de ervaringen vanuit Turkije interessanter dan ervaringen vanuit West Europa omdat de cultuur te ver van hun afstaat.

WAVE Coco meeting 26 en 27 mei in Wenen

Bijdrage van Monique Bastinck, Directeur/bestuurder stichting Arosa.

Op de  WAVE Coco meeting die op de maandag om 9 uur van start gaan zijn ca. 40 vrouwen en 1 man uit Georgië aanwezig.

Het belangrijkste item van deze 2 dagen is het gegeven dat de WAVE van een netwerk naar een Wave foundation over gaat. In het kader van het aanvragen van Europese subsidie voor de wave conferentie en Wave office is dit een must.  Vandaag staat  het bespreken van de statuten van de oprichting van de Wave foundation centraal. Na een paar kleine aanvullende opmerkingen kan iedereen zich in de staturen vinden en gaat Maria, de manager, druk aan de gang om de oprichting van de foundation te formaliseren en om de aanvraag Europese subsidie in te dienen. Deze moet voor 5 uur ingediend zijn J

Het zijn van een foundation brengt ook het hebben van een board, bestuur met zich mee. Vanuit Nederland heeft Liesbeth van Bemmel, Federatie Opvang zitting in de board. Vanwege de haast zijn er nu een aantal leden gevraagd om zitting te nemen in het bestuur. Op de vergadering in november  wordt aan alle leden gevraagd om hiermee in te stemmen.

 Het rondje Europa laat weer eens zien dat het in Nederland ondanks alle bezuinigingen die ons te wachten staan, het toch redelijk goed georganiseerd is. In veel landen bepaald de politie of een vrouw naar de opvang kan of niet. Maar niet alle  politieagenten zijn op de hoogte van huiselijk geweld, kennen de signalen of ze kennen de opvang niet. Een schrijnende situatie. Vaak zijn er in veel landen maar weinig opvang locaties en kunnen vrouwen even komen om bij te komen en gaan dan weer terug naar hun man of familie.

 Ook op politiek niveau lijkt in Europa de aandacht voor huiselijk geweld af te nemen. Er zijn wel ministers verbonden aan huiselijk geweld, maar deze doen er weinig aan of lokaal is er geen plan. Voorbeeld landen zijn b.v. Italië , Hongarije, Litouwen, Turkije en Estland.  Deze landen zaten bij mij in de subgroep en hier speelde dit zeker.

Een ander probleem wat regelmatig genoemd wordt is dat er weinig tot geen deskundigheid is op gespecialiseerde hulpverlening. Ook hieraan willen overheden niet bijdragen. Zodat de deskundigheid die zeker bij de medewerksters van de opvang wel aanwezig is, zich niet kan verspreiden naar andere steden en vrouwen die deze hulp zo hard nodig hebben.

Op de tweede dag was er een interessante lezing van Ursula Till-Tentschert die voor de FRA

European union agency for fundamental rights  een onderzoek heeft gedaan naar geweld tegen vrouwen, een Europese studie.  Je kunt de resultaten van dit onderzoek lezen op
http://fra.europa.eu
Op deze site zijn ook interessante vergelijkingen te maken tussen b.v Nederland en andere landen.
Het is een zeer interessant onderzoek. Het eerste in Europa wat op zo’n grote schaal heeft plaats gevonden.

In de middag hebben we kortgesloten op welke wijze WAVE foundation een bijdrage kan leveren aan het terugdringen van geweld tegen vrouwen. Hieruit kwam naar voren dat de WAVE meer moet lobbyen, bijdrage gaat leveren aan onderzoeken en meer gaat inzetten op deskundigheid van medewerksters in de opvang op  het gebied van specialistische hulpverlening. Middels werkgroepen wordt hier aan gewerkt en dit komt op de vergadering in November terug.

In november tijdens de volgende WAVE conferentie, 17/18 november 2015 wordt er ook aandacht besteedt aan het feit dat het Wave netwerk 20 jaar bestaat.

Als vervanger van Liesbeth van Bemmel mocht ik naar deze wave Coco meeting toe. Ik heb 2 zeer drukke dagen gehad, maar veel geleerd over de aanpak van  geweld tegen vrouwen in andere landen.

Het feit dat alle Europese landen zich hebben aangesloten bij dit WAVE netwerk, maar ook de recente gebeurtenissen in Pakistan en India  laten  zien dat geweld tegen vrouwen belangrijk is en elke dag aandacht vereist.