Verslag Trainingswerk in Ankara, dag 3 en 4

Bijdrage van Ivana Ristic en Riekje Kok, 17 april 2013.

Acht uur zijn wij in de zaal. We hebben geleerd dat wij de coördinatie over logistiek op ons moeten nemen. De werkcultuur is anders dan in Nederland, dat wisten wij ook: iedereen van Ecorys en het guesthouse is heel welwillend en behulpzaam, maar neemt minder zelf het initiatief. In de praktijk betekent het dat je nog veel zelf moet regelen. En af en toe opdrachten moet geven. We doen zelf de ondersteuning bij elkaars presentatie (microfoons, dia’s) omdat het ook voor ons prettiger is en wij het volgens onze eigen wensen kunnen invullen. Een dag trainen is kort en we willen optimaal gebruik maken van de tijd.
Op de lijst van participanten staan 64 mensen voor vandaag en 61 voor 18-04. Uit de ervaring van de vorige twee dagen weten we nu beter wat werkt, maar voor middag programma hebben wij toch nog 2 opties: of doorgaan met 4 presentaties (risico-screening, krachtwerk, systeemwerken(vaders, kinderen) en ondersteuning voor de hulpverlening(preventie burn-out, secondaire traumatisering,) of de 4^e laten vallen en ruimte geven voor vragen. Want dat hebben de participanten aangegeven: heel graag veel ruimte voor vragen of commentaar. Soms zijn die vragen of commentaren ook boodschappen naar elkaar, zo is onze ervaring van de eerste twee dagen. Bijvoorbeeld de vragenstelster over het Nederlandse het beleid mbt LGTB clienten (Lesbien, Gay, Transgender, Bisexual) in de opvang, leek ons antwoord daarop eigenlijk wel te weten, maar vond het belangrijk dat het door ons aan de groep nog eens duidelijk werd gemaakt.

Als "inlooppresentatie" laten we de foto’s van het DOVE-project zien, aangevuld met foto’s van de deelname aan UN conferenties in 2007 en 2008 waar we een bijdrage aan hebben geleverd. Deze keer zit er iemand in de zaal die op de foto’s staat en bij de groep van de volgende dag is dat ook zo. Sommige mensen weten ok van het DOVE project en het geeft vertrouwen dat we al eerder samengewerkt hebben in Turkije (met dank aan Liesbeth van Bemmel, die dit weer goed heeft bedacht!).
Ook nu werkt de film goed als gezamenlijk vertrekpunt en komen er als reactie op het handelen van professionals veel dezelfde vragen en opmerkingen. We maken nu veel duidelijker en beter gebruik van de film, al vinden we dat hij wel wat (te) lang duurt (37minuten).

We krijgen opnieuw een kritische vraag waarom wij een film over Turkse migranten in Nederland hebben uitgekozen en niet een film laten zien over Nederlandse vrouwen die met huiselijk geweld te maken hebben. We leggen uit dat dit film in Nederland gebruikt wordt als voorlichtingsfilm is voor verschillende groepen migranten uit diverse landen en dat we in Nederland veel vrouwen uit deze groepen in de opvang terug zien, omdat ze geen beroep kunnen doen op een sociaal vangnet/netwerk en dat netwerk hen zelfs vaak vijandig gezind is als in de film. En dat dat helemaal niet wil zeggen dat er geen autochtone Nederlandse vrouwen worden mishandeld, maar dat die meer sociale hulpbronnen hebben en daarom de vrouwenopvang niet altijd nodig hebben. We vertellen ook van de praktische problemen die we zagen: een Nederlandstalige film in een Turks-Engelse training levert veel vertaalproblemen op en neemt dus teveel tijd in beslag . En we zeggen ervan uit te gaan dat het probleem van vluchtelingen en migranten in toenemende mate ook in Turkije een rol zal gaan spelen, ook op het gebied van huiselijk geweld. Veel deelnemers herkennen dat nu al.
Lees ook de rest van hun verslag.

Project FJC; Gewenste situatie in Tilburg

Bijdrage van Andrea Ossenblok van Kompaan en de Bocht.

Gewenste situatie: een Family Justice Centre in Tilburg
Met de huidige aanpak ligt er in Midden-Brabant al een belangrijke basis om vanuit het FJC te gaan werken. De volgende stap is om ook in Tilburg een FJC te ontwikkelen. Daarbij is het van belang dat er direct wordt ingespeeld op de nieuwe taken die op de gemeente afkomen met de nieuwe jeugdwet. De gemeente is dan met de nieuwe jeugdwet namelijk ook verantwoordelijk voor de aanpak van kindermishandeling. Een FJC zoals in de Verenigde Staten en Engeland functioneert, biedt de mogelijkheid om de nieuwe taken direct te integreren. De wens is dat er ook in Tilburg één toegankelijke plek komt waar alle ondersteuning die nodig is binnen de aanpak van huiselijk geweld wordt geboden. Met de ontwikkeling van een FJC wordt concreet beoogd om:
• de aanpak huiselijk geweld en kindermishandeling te integreren, zodat sprake is van een systeemgerichte benadering;
• meer resultaatgericht te werken en concreet de recidive te verminderen;
te komen tot één geïntegreerde aanpak voor alle vormen van geweldsproblematiek waarbij de aanpak van huiselijk geweld, seksueel geweld, kindermishandeling, oudermishandeling en eergerelateerd geweld in de backoffice integraal aansluit op de activiteiten die plaatsvinden binnen het FJC.
• De ontwikkeling vorm te geven in nauwe samenhang met de gemeentelijke Frontlinie om te voorkomen dat de toekomstige frontoffice AMK-SHG dichtslibt na implementatie van de Meldcode.
Maatschappelijk resultaat van het FJC Midden-Brabant

Het FJC beoogt primair de volgende meetbare resultaten te behalen:
• De totale instroom (met name ook civiel) is vergroot;
• Het aantal recidive is verminderd
• Dodelijke slachtoffers en ernstige fysieke escalaties zijn voorkomen;
• Aangiftebereidheid is vergroot;
• De instroom plegers in het forensisch aanbod is verhoogd;
• Het aantal sepots is verminderd.
Deze resultaten gaan nog we nog nader kwantificeren door op korte termijn na te gaan wat de huidige situatie is door een nulmeting uit te voeren.

Daarnaast verwachten we dat het FJC een aantal kwalitatieve resultaten bereikt:
De tevredenheid van de cliënt zelf is vergroot, aangezien de cliënt zelf ook echt gaat profiteren van de integrale samenwerking en niet alleen de deelnemende organisaties.
De kwaliteit van het aanbod voor alle betrokkenen bij een geweldsituatie is vergroot. Hiervoor wordt een systeemgericht aanbod ontwikkeld, zoals "caring dads", MST 18+ en gezinsMBT.
Het versterken van de samenhang van het aanbod en het verbeteren van de samenwerking tussen de civiel society (0e lijn), frontlinie (1e lijn) en vakspecialisten (2e lijn).
Het verbeteren van de integraliteit in samenwerking & afdoening als het gaat om de plegeraanpak.
Het genereren van andere particuliere financieringsstromen om aanpak nader vorm te geven. Bijvoorbeeld door de media aandacht verwachten we meer sponsering te kunnen generen.
Het bereiken van de inzet van vrijwilligers.

Project FJC; Wat is het Family Justice Centre

Bijdrage van Andrea Ossenblok van Kompaan en de Bocht.

Wat is het Family Justice Centre?
Het FJC is ontstaan in de Verenigde Staten nadat de volgende 2 lacunes waren geconstateerd:
• Slachtoffers (vaak zwaar getraumatiseerd) moeten zelf hun weg vinden naar de diverse instellingen en organisaties. Daar moeten zij hun verhaal keer op keer herhalen. De slachtoffers ervaren dit als een enorme barrière.
• Slachtoffers worden niet voldoende betrokken bij het maken van een veiligheidsplan voor hunzelf en hun familie: Hulpverleningsorganisatie praten over de familie in plaats van met de familie.
• Hierop is een centrum ontwikkeld, waar "meerdere publieke en private organisaties met meerdere disciplines onder één dak zitten en full time of parttime basis aanwezig zijn. De inzet van het FJC is gericht op
• Bieden van ondersteuning vanuit alle noodzakelijke disciplines aan slachtoffers van huiselijk geweld, seksueel geweld en mensenhandel (One Shop Centre).
• Bieden van 1 plek waar slachtoffers hun verhaal zo min mogelijk moeten herhalen om de ondersteuning te krijgen.
• Bieden van één toegankelijk en veilige plek waar slachtoffers naar toe moeten voor alle vormen van ondersteuning".

Het uitgangspunt is dus de "one stop shop"- gedachte, waarbij de cliënt centraal staat en deze geen hinder mag ervaren dat meerdere partijen betrokken zijn. Wanneer ze binnen zijn in het centrum is alle hulp en ondersteuning aanwezig. Het is mogelijk daar direct aangifte te doen, zo nodig lichamelijk onderzocht te worden en hulp te krijgen voor heel het gezin.
Het FJC hanteert een aantal uitgangspunten:
• Veiligheid staat altijd voorop
• Het slachtoffer staat in de aanpak centraal
• Er is aandacht voor de culturele achtergrond van het slachtoffer en de dader
• De gemeenschap wordt betrokken bij de aanpak
• Er vindt altijd dadergerichte aanpak plaats
• De aanpak sluit aan bij de bereidheid van de dader om te veranderen
• De hulpverlening gaat in eerste instantie ervan uit dat de relatie in stand blijft.
• De aanpak is gericht op preventie
Het FJC is erop gericht om de betrokken hulpverleningsinstanties op 1 locatie onder te brengen zodat er collectief wordt samengewerkt, met slachtoffers en hun familie, om het misbruik zo effectief mogelijk te bestrijden. Het eerste zogenaamde EFJC (European Family Justice Centers) staat in Engeland (sinds 2005) en huisvest onder één dak:
• Politie
• Civielrechtelijke medewerkers
• Een medische service
• Maatschappelijk werkers
• Non-profit advocaten
• Jeugdwerker
In Londen is het hulpverleningsmodel is erg succesvol gebleken waar moord gerelateerd aan huiselijk geweld met 99% is afgenomen en stabiel is gebleven de afgelopen 6 jaar. Tevens is de recidive binnen de ondersteunde families afgenomen met 90%.
Dit is aanleiding een Europees project te starten waar in 5 landen een dergelijk Family Justice Centre (FJC) op te richten, waaronder ook Tilburg. In Tilburg is de laatste jaren de aanpak tegen huiselijk geweld flink ontwikkeld. Door het Steunpunt Huiselijk Geweld onder te brengen bij de locatie van het Zorg- en Veiligheidshuis is er sterk samenwerkingsverband ontstaan. Dagelijks vindt er een intake plaats van nieuwe meldingen waar bepaald wordt wie er verder mee aan de slag gaat. Met de komst van het FJC ziet het Steunpunt Huiselijk Geweld als de gemeente een kans om de aanpak nog verder door te ontwikkelen en te verbeteren.

Project Family Justice Center (FJC), Stand van zaken en achtergrondinformatie

Bijdrage van Andrea Ossenblok van Kompaan den de Bocht


Actuele stand van zaken
Kompaan en de Bocht en de Mutsaers stichting doen mee in een Europees project waarbij in zes Europese steden wordt experimenteerd met Family Justice Centers. De huidige stand van zaken is dat er een projectplan is beschreven dat nu in de gemeente voorgelegd wordt. Men is nu bezig met de samenstelling van een national board, een european board, stuurgroep en een projectgroep.
Ilona Brekelmans en  Gerrianne Rozema van Kompaan en de Bocht en het steunpunt huiselijk geweld en  Mathieu Goedhart van de Mutsaers stichting  zijn naar de  kick off geweest  in Amsterdam en hebben een assesment in Milaan gehad en in juni gaan ze naar  Warshau.
Ilona Brekelmans zal van haar bezoeken een blog gaan bijhouden

Achtergrond informatie Family Justice centrum
In de afgelopen 10 jaar heeft de aanpak huiselijk geweld in de Verenigde Staten een belangrijke ontwikkeling doorgemaakt. Dit heeft geleid tot een belangrijk initiatief, het Family Justice Center (FJC). In San Diego, de bakermat van het FJC, werden de krachten gebundeld om gezamenlijk op een meer efficiënte en betere wijze steun te kunnen geven aan slachtoffers van huiselijk geweld. Het "one stop shop" model, kenmerkend voor het FJC, heeft zo alle instanties onder één dak gebracht.
Aangezien ook het Steun punt Huiselijk geweld in Tilburg vanuit één centraal punt, het Zorg en Veiligheidshuis Tilburg (ZVH) werkt, zijn we zeer verheugd dat we de succesformule van het inmiddels wereldwijd flink verspreide FJC model nader mogen bestuderen en implementeren. Het SHG Midden-Brabant mag namelijk deelnemen aan een Europees samenwerkingsproject, waaraan 5 landen  en 6 gemeenten deelnemen: Polen (Warschau), Duitsland (Berlijn) Italië (Milaan) België (Antwerpen) Nederland (Venlo en Tilburg).

Alhoewel de context verschilt, levert de vergelijking met het FJC een aantal interessante ideeën op. De "one stop shop" gedachte gaat qua praktische samenwerking verder dan de samenwerking in Midden-Brabant. In de Verenigde Staten zijn zowel de politie, advocaten als hulpverleners en vrijwilligers zijn direct beschikbaar op het FJC. Er is een sterk commitment wat zich ook vertaalt in een lange termijn financiële basis. Tegelijkertijd zijn er ook verschillen. Daar waar het FJC zich vooral richt op steun aan slachtoffers, kiest het SHG voor een systeem benadering waarbij slachtoffer en pleger worden bereikt.
 Het FJC laat zien dat een integrale vorm van samenwerken voordelen oplevert voor deelnemende organisaties en slachtoffers. Dit sluit goed aan bij andere ontwikkelingen, zoals de visie van de gemeente gericht op multi-problem gezinnen met als doel "een gezin, één plan". In combinatie met de succesfactoren van het SHG en ZVH liggen er dus kansen!
 Het is interessant om te onderzoeken welke samenwerkingsvorm het beste past bij de huidige situatie in Midden Brabant en te implementeren. Het ontwikkelingsproces kan een samenwerkingsmodel opleveren dat helderheid verschaft over verantwoordelijkheden en de besluitvorming, opdat gezamenlijke doelstellingen worden behaald, financieel voordeel bereikt wordt én de cliënten direct profiteren van een toegankelijke, integrale en efficiënte aanpak, zodat zodat het geweld en misbruik zo effectief mogelijk kan worden bestreden.
 

Caring dads deel 3

Bijdrage van Tanja van Stappershoef (Kompaan de Bocht) vanuit Londen.

Na een slechte nacht slaap in het hotel op naar dag 3. Een intensieve, maar inspirerende dag.
Phrase van vandaag:
"A dad does not te be perfect, but hè has to be good enough".
Steeds duidelijker wordt dat Caring dads echt een bijdrage kan leveren aan de ontwikkeling en verbetering van het vaderschap. Hoe vaders door middel van allerlei oefeningen kunnen worden aangesproken op hun verantwoordelijkheid.  Er worden praktische handvaten meegegeven waar vaders echt mee aan de slag kunnen. Hoe zij bijvoorbeeld ook anders met regels en afspraken om kunnen gaan. Met betrekking tot dat laatste hebben we verschillende oefeningen gedaan deels met rollenspel. Ook hebben we gekeken naar wat wij  als persoon goed vaderschap vinden. Dit maakte veel los bij de deelnemers.
Binnen de training wordt veel gebruik gemaakt van rollenspelen en filmmateriaal. Bijvoorbeeld: op you tube: Dad i am watching you: http://www.youtube.com/watch?v=htgPh3DalmM
In de middag hebben we bekeken op welke manier Caring dads opgezet is binnen het Engelse systeem en wat de contra's zijn voor deelname. Belangrijk voor Nederland is echt dat het goed ingebed is in de hulpverlening. Het kan echt geen opzichzelfstaand programma zijn. Wekelijks rapportage is een must naar de desbetreffende hulpverlener die betrokken zijn.
Kortom weer een leerzame dag. Maar met al dat gepraat over ouderschap en kinderen, begin ik mijn eigen kinderen en mijn partner toch erg te missen.

Caring dads 2

auteur: Tanja van Stappershoef, (Kompaan en de Bocht), vanuit London

Na een goede nacht slaap vanochtend weer fris begonnen. Vandaag stond vooral in het teken van kindgericht ouderschap versus oudergericht ouderschap. Een belangrijk onderdeel van de cursus om het belang van kindgericht ouderschap te ontdekken en te oefenen. Hoe sluit ik aan bij mijn kinderen, welke ontwikkelingsfasen zijn er en wat betekent het voor het kind wanneer er sprake is van huiselijk geweld.

Ook de relaties die de vaders hebben met de moeders van hun kinderen is thema tussen alle oefeningen door. We hebben veel geoefend met de materialen en zelf verschillende presentaties gegeven. In de middag zijn we aan de slag gegaan met het 'gggg schema' (Gebeurtenis ⇓ Gedachte ⇓ Gevoel ⇓ Gedrag). De intentie van de vader voordat hij tot bepaald gedrag overging stond hierin centraal.  Door middel van oefening en filmpjes hebben we meer zicht gekregen op welke wijze dit besproken wordt binnen het Caring dads progamma.

De manier van werken, de visie en de oefeningen worden steeds duidelijker. Maar ook het belang van afstemming blijven zoeken met de hulpverleners die met de moeders werken. Vaders kunnen echt op een positieve wijze veranderen, wat weer een positief effect heeft op het hele gezinssysteem. Ik zeg "in september starten met de pilot. "

Caring dads

auteur: Tanja van Stappershoef, (Kompaan en de Bocht), vanuit London

Vandaag de eerste trainingsdag Caring dads. (http://caringdads.org) Een kindgericht vader programma van 17 weken voor vaders die pleger zijn van partnergeweld en kindermishandeling. Eindelijk een programma voor vaders waar het kind centraal staat. De eerste zin vandaag was dan ook: Het is niet het recht van de vader om het kind te zien, maar het kind heeft het recht om zijn vader te zien. De vaders hebben hier een verantwoordelijkheid. Kinderen waarbij de vader een positieve rol blijft spelen doen het zichtbaar beter op alle fronten, dit is uit onderzoek gebleken.
We hebben het vooral gehad over het ontwikkelen en motiveren van vaders om deel te nemen aan de cursus en te investeren in hun vaderschap. Er werd ons vandaag gevraagd onze eigen relatie met onze vaders te delen. Dit was confronterend, maar ook heel bijzonder te merken hoeveel impact het heeft om terug te gaan naar je eigen relatie met je vader.
Verder nog veel gewerkt met motiverende gespreksvoering, dit was bekend terrein. Het viel me op dat het krachtgerichte werken binnen de opvang goed aansluit bij dit programma waar je ook juist werkt vanuit de krachten van vaders. Een vader wil uiteindelijk het beste voor zijn kinderen.

Ik ben nog steeds enthousiast, het programma is een mooie aanvulling op het huidige aanbod. Nu lekker hapje eten en alvast in mijn handboek bladeren. Morgen weer fit en fris naar dag twee.

Turkse kranten over huiselijk geweld 3: Onderzoek wijst uit dat 34% van de mannen huiselijk geweld soms geoorloofd vindt

Door Riekje Kok

Dinsdag 16 april. The Daily News heeft een groot artikel over huiselijk geweld.
 

"Domestic violence OK sometimes according to 34% of men"
Het artikel gaat over een onderzoek dat is verricht in 7 grote steden in Turkije: Adana, Ankarra, Istanbul, Izmir, Erzurum, Trabzon en Malatya.  Het onderzoek is gedaan door de "Happy Kids Asscociation" en Kirikkale University's Application and Research Center for Women's problems.  In toaal werden 7000 mensen geinterviewd over hun visie op huiselijk geweld, waarvan de helft mannen.
 
De resultaten:

• 34 % van de mannen is het een met de stelling "dat geweld soms nodig is"

• 18% van de mannen is het eens met de stelling dat "de man de baas is in huis en vrij is om geweld te gebruiken als dat nodig is"

• 30.9% van de mannen vindt dat geweld met een oorzaak acceptable is

• 37.6%  van de mannen zegt dat sommige principes als eer, fatsoen en discipline geweld nodig kunnen maken.

• 23.4% van de mannen vindt geweld acceptabel als vrouwen het "uitlokken".

• 11.5% van de mannen vindt dat ze "het recht hebben om geweld te gebruiken" en 11.8% vindt dat het absoluut noodzakelijk is om vrouwen te straffen als ze tegen hun man ingaan.

De conclusie van de onderzoekster Dolunay Senol:
"Individuals must go through training on communication within the household and domestic violence. The family comes for counseling and training only after experiencing a problem; however it is very difficult to change the relationships after such a problem". 
Volgens de krant zal huiselijk geweld in veel gevallen leiden tot scheiding, omdat van alle respondenten - dus mannen en vrouwen - slecht 32% het niet nodig vindt dat er scheiding volgt na huiselijk geweld.
 

Turkse kranten over huiselijk geweld 2: Kindermishandeling

Door Riekje Kok

Maandag 15 april - “Public cases be opened in child abuse incidents” 

Het OM kan in Turkije binnenkort kindermishandeling gaan vervolgen zonder dat er sprake hoeft te zijn van een aanklacht of aangifte, vanwege een nieuwe wet waarin verschillende maatregelen zijn opgenomen om kindermishandeling tegen te gaan.

Het ministerie van Family and Social Policy werkt al een tijdje aan de wet: “Child Abuse Draft Law” maar heeft het proces nu versneld vanwege de verkrachting van een 13-jarig meisje begin april in de Kocaeli provincie. Deze zaak heeft veel media aandacht gekregen. Op 9 april werden 29 mannen aangehouden op verdenking van seksueel geweld tegen een 13 jarige middelbare scholiere. Na verhoren werden 10 van de mannen gearresteerd. Het ministerie van Family and Social Policy heeft het hof gevraagd om een co-plaintiff (mede aanklager?) in deze zaak te mogen zijn. Het incident heeft enorm veel publieke verontwaardiging opgeroepen en daarom is nu de verwachting dat de nieuwe wet al de komende dagen aan het Turkse kabinet zal worden voorgelegd.
 
Deze wet maakt het mogelijk om voor geweld tegen kinderen onder de 18 een zaak te openen zonder dat er een officiële klacht is ingediend door iemand. De straf voor kindermishandeling gaat omhoog als afschrikmiddel: iemand die een kind van onder de 18 seksueel heeft misbruikt kan een gevangenisstraf krijgen van 18 jaar. Als het slachtoffer gehandicapt is kan dat oplopen tot 27 jaar.
Er staat ook nog in de wet: een maatregel om te voorzien in medische behandeling voor daders die lijden aan pedofilie. Speculaties zijn dat het zou gaan om chemische castraties, maar in de wet zelf wordt dit verder niet gespecificeerd.
(aldus Today’s Zaman, van maandag 15 april)

Turkse kranten over huiselijk geweld: 1. Geweld tegen jonge meisjes

Van Riekje Kok

Riekje Kok, voormalig directeur van Stichting Toevluchtsoord uit Groningen, verblijft momenteel enkele weken in Turkije waar zij samen met Ivana Ristic van ArosA trainingen inzake huiselijk geweld geeft aan medewerkers van vrouwenopvanghuizen die gelieerd zijn aan het Ministerie van Familiezaken. Vanuit Ankara deelt zij haar impressies met ons.

Deze week las ik elke dag twee Engelstalige  Turkse kranten op een doorgaans zonnig, maar altijd warm (lampen!)  terras in Ankara.  Het gaat om 'Today's Zaman', de Engelse versie van ZAMAN (een regeringsgezinde krant) en 'Daily News', de Engelse versie van Hurriyet, één van de grootste Turkse dagbladen.

Er gebeurt hier ontzettend veel, de hele wereld lijkt hier naartoe te komen, en als je de kranten mag geloven zou je denken dat Turkije zich steeds meer naar het centrum van de macht begeeft.  En het nieuws van de 10 maanden straf van de Turkse pianist Fazil Say staat ook hier op beide voorpagina's.
Ondertussen scan ik gewoontegetrouw ook de berichten over huiselijk geweld en geweld tegen vrouwen.  Uit de kranten van de laatste paar dagen drie berichten.

Vrijdag 12 april, Today’s Zaman
“2 girls viciously attacked in Siirt
Een 14 jarige meisje is aan de kant van de weg in ene dorp in de regio Siirt gevonden.  Vermoedelijke doodsoorzaak: doodgeschoten.  In dezelfde regio werd een 13 jarige meisje door haar buren bloedend aangetroffen en met verwondingen aan haar keel. Ze ligt in kritiek toestand in het ziekenhuis.
Het artikel maakt melding van nog 3 vrouwen die dood zijn gevonden, een 77-jarige vrouw  in haar huis, een verpleegster in de personeelskamer van een ziekenhuis in Antalya. Een vrouw in Malatya werd dood aangetroffen in haar huis, met  fatale verwondingen aan haar bovenlichaam. 
Het artikel eindigt met: “Family and Social Policy Minister Fatma Sahin stated in February that a total of 163 women were killed in 2012”.

Verslag Trainingswerk Ankara, dag na de training

Bijdrage van Riekje Kok

Zaterdag reist Ivana terug naar Nederland en Riekje naar de binnenstad van Ankara.
Op zondag heb ik (Riekje) een afspraak met Idil Soyseckin, de vroegere projectmedewerker van het

DOVE project. Naast dat het fantastisch is haar weer te zien, vertelt ze me over haar tijdelijke werk. In juni komt er een grote conferentie van alle Vrouwen NGO's die zij mee helpt voorbereiden. De UN financiert de bijeenkomst en ik begrijp van haar dat ook Geweld tegen

Vrouwen een belangrijk thema is. De meeste van deze vrouwen-NGO's zijn tegen de regering Erdogan en er is nog steeds veel kritiek op de veranderde naamgeving van het Ministerie: Het Ministerie voor vrouwenzaken is veranderd in het Ministerie voor Familie en Sociale Zaken. Men kijkt vanuit die optiek ook kritisch naar minister Fatma Şahin. Ik ben benieuwd hoe haar aankondiging om in een aantal grote steden van Turkije opvang voor mannelijke slachtoffers van huiselijk geweld te realiseren, door de NGO's wordt ontvangen.

Vrijdagmiddag ga ik op bezoek bij het kantoor van Flying Broom, van waaruit Idil haar werk voor de NGO's verricht. Flying Broom is heel bekend onder vrouwenorganisaties uit Turkije, het is de NGO die zich bezighoudt met communicatie en publiciteit over genderzaken (ziehttp://www.ucansupurge.org/english/index2.php?Id=118). Ze trainen o.a. journalisten hoe aandacht te besteden aan genderzaken. Misschien krijg ik dan iets meer te horen over de achtergonden van de grote NGO-bijeenkomst.

Ondertussen wordt er deze zondag in Kizilay - het centrum van Ankara waar alle openbaar vervoer aankomt en vertrekt en waar ook alle protesten en demonstraties plaatsvinden - gedemonstreerd voor de rechten van dieren en er wordt er opgeroepen om op 1 mei naar het TAKSIM plein in Istanbul te komen.

Verslag Trainingswerk in Ankara. Middag tweede trainingsdag

Bijdrage van Ivana Ristic en Riekje Kok

Na de lunch gaan we met een kleinere, maar erg gemotiveerde groep verder. We presenteren Krachtwerk, waarbij we eindigen met een opdracht om een succes uit je werk te vertellen aan iemand uit de groep die je niet kent.
Het levert roerende verhalen op van hoe met extra inspanning van vaak de hele omgeving, clienten goed worden geholpen. Wat opvalt in de verhalen is dat er sprake is van respectievelijk Roemeense en Russische clienten. Kennelijk is dat een groep die men in de opvang veel tegenkomt of het is een groep die moeilijker te helpen is.
Bij de presentatie over het werken met vaders in de opvang is er veel instemming: ook in Turkije heeft men de ervaring dat kinderen vaak veel meer meekrijgen dan ouders denken. Wel vraagt men zich af of het onder de huidige omstandigheden in Turkije overal mogelijk is om zo te werken en of het niet toch te gevaarlijk is. De plaatjes met de huizen van signs of safety worden bijna overgetekend.
Bij de presentatie over de risicoscreening merken we dat er heel veel behoefte is aan concreet materiaal: welke vragen stel je dan, hoe doe je dat en hoe weeg je? Ze willen het instrument in het engels en dat geldt ook voor het actieplan Krachtwerk. Gevaar is dat een dergelijk insturment buiten de context een eigen leven gaat leiden, maar het is wel belangrijk om hier in het vervolg bij het werken in Turkije goed bij stil te staan. We krijgen in dit soort trainingen veel meer te maken met de werkvloer, die op alle niveuas (preventie/monitoring/first application centers/shelters) een schreeuwende behoefte hebben aan concrete, in hun praktijk bruikbare instrumenten. Veel instituties zijn nieuw en voor veel van de daar werkende professionals is het werken met (slachtoffers en plegers van) huiselijk geweld nieuw.
Veel professionals klagen er ook over dat ze over hun eigen grenzen gaan: dat het werk nooit ophoudt en dat ze het heel moeilijk vinden om clienten die om hulp vragen nee te verkopen. Dus de vraag is veelvuldig aan de orde geweest: wat kun je doen om je eigen werkers gezond te houden. Ook daarbij gaat het hen om concrete handvatten, voor zichzlef en de organisaties waarin ze werken.
We besluiten met een vragen half uurtje waarop we alle vragen die nog niet behandeld zijn meenemen en er ook ruimte is voor nieuwe vragen. Het blijft een geanimeerde discussie en we sluiten de dag tevreden met hen af.

Verslag Trainingswerk in Ankara, ochtend tweede dag

Verslag van Ivana Ristic en Riekje Kok

Deze dag is de techniek perfect in orde. We worden  (gisteren ook al) simultaan vertaald en dat is echt een groot goed omdat je geen tijd verliest en daardoor ook de aandacht van de deelnemers vast kunt houden.
Het is vrijdag in Ankara: Alle deelnemers reizen vanavond weer af naar alle windstreken in Turkije. Dus moet er gepakt worden en de kamers ontruimd. Onze deelnemers  druppelen in groepjes binnen en we starten dus weer wat later.
Maar wat een groep!  Meer dan 60 mensen en er wordt druk gepraat in kleine groepjes over de film. We hebben o.a. de vraag meegegeven wat ze vinden van de professionals die in de film acteren (Als ik haar was stichting Kezban). Dat blijkt een goede greep: we krijgen een hele rits vragen en opmerkingen die we in de loop van onze verder presentaties goed kunnen meenemen.
Een greep eruit:
> Hoe het kan dat de huisarts in de film niks doet: alleen een telefoonnummer geeft aan de vrouw. Hij kan haar informatie dan wel vertrouwelijk behandelen maar doet verder niks.  In Turkije zijn huisartsen verplicht een melding bij de politie te doen.  In Nederland niet?
> Heeft de politie de bevoegdheid om iemand zomaar op te pakken: moet dan niet eerst het OM ingeschakeld worden.
> Hoe zit het met de rechtspraak in Nederland: wanneer komt er een rechter aan te pas?  Zijn er bijvoorbeeld ook familierechtbanken zoals in Turkije?
> Hoe kan het dat de man zomaar toegang heeft tot zijn  vrouw in het ziekenhuis (in de film heeft hij  haar het ziekenhuis in geslagen en komt de volgende dag op bezoek met bloemen en een armband). Zou in Turkije nooit kunnen. 
> Zijn er andere wetten  voor migranten en vluchtelingen als het gaat om hulp en opvang, bijvoorbeeld toegang tot een shelter?
Achtergrond van de vraag is o.a. dat er in Turkije in toenemende mate ook sprake is van vluchtelingen: veel van hen stranden in Turkije op doortocht naar West-Europese landen. En nu natuurlijk veel Syrische vluchtelingen waarvan het onduidelijk is wat er mee gaat gebeuren.
> Zijn er aparte shelters  voor islamitische vrouwen en kinderen?
> Hoe lang mogen  vrouwen in de opvang blijven?
Achtergrond van deze vraag is - zo blijkt ons - dat de shelters in Turkije niet louter bedoeld zijn voor vrouwen en kinderen die slachtoffer zijn van geweld. We krijgen de indruk dat er ook vrouwen en kinderen worden opgenomen die dakloos zijn. Shelters hebben er last van dat deze vrouwen het in de shelters (materieel) veel beter hebben dan er buiten en dus niet gemotiveerd zijn om weer te vertrekken.  Anders dan in Nederland zijn de shelters niet zelf bevoegd om op te nemen of iemand te laten vertrekken/uit te zetten. 
> Is er in de opvang in Nederland plaats voor vrouwen om hun geloof te uiten?
> Kunnen NGO's in Nederland ook shelters openenen?
Achtergrond: In Turkije zijn een aantal NGO's gestart met women shelters. Nu zijn er 115, waarvan nog maar 1 NGO. Er zijn daarnaast shleters die vallen onder verantwoordelijkehid van de gemeente (32) en onder verantwoordelijkhied van het ministerie(82). Als je bij een shelter van de gemeente of ministerie werkt, ben je ook in dienst van de gemeente of van het ministerie en niet zoals in Nederland bij een stichting die geld van de overheid ontvangt. Dus in Nederland zijn er uitsluitend NGO's verantwoordelijk voor de opvang.
> Zijn er in Nederland aparte shelters voor bijvoorbeeld lesbiennes, homo's of transgenders en geeft het geen problemen als het geen aparte shelters zijn?
> Wat gebeurt er met de man in de film nadat hij is opgepakt?
> Veel vragen over het niveau van alle betrokken professionals bij de aanpak van huiselijk geweld. Wat is de opleiding van kinderwerkers, wat doet een maatschappelijk werkster, zijn er ook academisch opgeleide mensen in dienst en in welke functies dan?

Na de film behandelen we het model dat in het vorige project in Turkije (DOVE) is ontwikkeld en dat door Liesbeth van Bemmel ook is gepresenteerd op de expertmeeting in Istanbul.
Ook nu is onze ervaring dat het structureert en dat het men net als de dag ervoor zich opeeens realiseert dat in Turkije de hulpverlening stopt na een verblijf in een shelter.
Veel van de gestelde vragen komen met behulp van dit model ook terug.

Tussen de midddag:
worden de certificaten voor de training uitgereikt... Ivana heeft nog net kunnen voorkomen dat dit tijdens onze presentatie zou gebeuren. 
En ja: na de lunch keert bijna de helft van onze groep niet terug.  
Ook dat is Turkije, weet ik nog van de vorige keer. Hoewel we er niet helemaal zeker van zijn dat je dit niet ook gewoon in Nederland kunt meemaken.
En  tussen de middag ook de verwachte vraag over het jongetje Yunus en zijn lesbische pleegouders. Uit ons gesprekje met Joost Lagendijk op Schiphol hadden we al begrepen dat deze kwestie in Turkije veel minder speelt dan in Nederland en dat er ook geluiden zijn die op komen voor een staat die ingrijpt bij kindermishandeling.  Of de meneer die ons de vraag heeft gesteld helemaal tevreden is met ons antwoord weten we niet, maar wel met onze informatie dat het in elk geval wel heeft opgeleverd dat er meer potentiele Turkse pleeggezinnen bij Jeugdzorg zijn aangemeld.

Verslag van trainingswerk in Ankara, de eerste trainingsdag

Verslag van Ivana Ristic en Riekje Kok vanuit Ankara

De start van de training van vandaag (4 april) verloopt wat chaotisch. Dat ligt vooral aan de techniek (powerpoint, koptelefoons voor de vertaling, loopmicrofoon en dan ook nog een dvd). Maar hierdoor hebben we weer geleerd wat onze krachten er zijn: rustig blijven, veel improviseren. Als alles eenmaal loopt blijkt de film een goede keus: hij heeft veel impact en er ontstaat meteen een geanimeerde  discussie over wat nu de verschillen in Nederland en Turkije zijn wat het optreden van professionals betreft.
Ook wij merken dat er wordt geklaagd over het gebrek aan faciliteiten op de werkvloer.
We proberen voorzichtig een kracht gerichte benadering:   Vandaag kunnen we dat niet veranderen, maar we kunnen wel aan de slag met een heleboel thema’s die ons wederzijds bezighouden en dan gaat het juist over wat we wel kunnen (WE CAN!!!). Sommige deelnemers  veren op anderen kijken wat geringschattend. We hebben het gevoel dat er veel onderhuidse interactie in de groep plaatsvindt die langs ons heen gaat: we verstaan ze niet en weten te weinig van de onderlinge geschilpunten die er leven.

We krijgen aan het eind van de dag positieve feedback omdat – eindelijk zeggen sommigen – veel van onze presentaties gaan over waar ze in de praktijk mee worstelen. We hebben de indruk dat het met name medewerkers van de shelters zijn die dat teruggeven. Ze zouden alle presentaties en materiaal wel zo willen hebben. Van iemand van het ministerie kregen we positieve feedback op onze presentatie over het werken met mannen/vaders. Zelf zijn we niet helemaal tevreden over de afwisseling tussen praten en doen en we krijgen niet goed duidelijk of we de hele groep nu goed bedienen of alleen een deel, maar voor nu zijn we tevreden.  Morgen een nieuwe groep.  We gaan kijken of de issues van de groep van vandaag ook die van de groep van morgen zijn.  Dus daarover later meer.

Er is veel veranderd in Turkije sinds Riekje er voor DOVE was. Ik  - Riekje - ben nog geen oude bekenden vanuit het DOVE project tegengekomen, maar heb wel gehoord dat de teamleider van Mersin nog steeds in het opvanghuis daar werkt.  Alle mensen van de overheid waar we voorheen voor werkten lijken verdwenen. Misschien komen we er nog achter wat er met hen is gebeurd.

Vanuit een warm Akara waar nu de zon al weer prachtig opkomt.

Verslag van Trainingswerk in Ankara. Aankomst en voorbereiding

Verslag van Ivana Risitc en Riekje Kok vanuit Ankara

Dinsdag 2 april stapten Ivana Ristic en Riekje Kok op het vliegtuig naar Ankara (via Istanbul)

In de incheckruimte kwamen we Joost Lagendijk tegen, een oude bekende van Riekje. Hij woont al 4 jaar in Istanbul en heeft met zijn Turkse vrouw – de journaliste Nevin Sungur – net hun boek  in Nederland gepresenteerd:  “De Turken komen er aan”.  Helaas zitten al zijn boeken in de al ingecheckte koffer, dus daar gaat ons gesigneerde exemplaar.

De reis verloopt voorspoedig: hulde aan Ecorys, onze samenwerkingspartner die alles perfect heeft geregeld. Om ongeveer 8 uur Turkse tijd zijn we in het guesthouse van het Minsterie, waar de receptioniste nog een maaltijd voor ons regelt.  Het guesthouse staat in een buitenwijk van Ankara tegenover een ziekenhuis en heeft 10 verdiepingen. We zijn er nog niet achter wat er precies allemaal meer gebeurt hier: er zijn mensen duidelijk bezig met een training of congres, maar we komen af en toe ook hele gezinnen tegen.

De volgende dag is de officiële opening van de driedaagse training. We maken kennis met Janet Douglas, van de Britse ambassade.  Op haar kaartje staat:  Minister Counsellor & Deputy Head of Mission.  Ze is net weer voor een periode in Turkije begonnen, nadat ze er 20 jaar geleden ook heeft gewerkt. De Britse ambassade steunt de huislijk geweld trainingen en zij staat daar met hart en ziel achter. Ze moet snel weer weg - behoorlijk chagerijnig  - omdat ze overspoeld wordt door allerlei delegaties van verschillende ministeries,  Brtise organisaties etc. die allemaal naar de vluchtelingenkampen aan de grens met Syrië willen en er zonder meer vanuit gaan dat de ambassade dat dus dan wel regelt. Een dame om te onthouden voor onze activiteiten in en met Turkije.

We komen iets meer te weten over de deelnemers aan de training . Ze zijn afkomstig uit tenminste 4 soorten instituties  en ze komen verspreid uit heel Turkije (om ook als regio’s van elkaar te kunnen leren).  De instituties zijn:
> Prevention and monitoring centers.
Op 8 maart 2012 is een nieuwe wet aangenomen in Tureije (zie ook expertmeeting in Istanbul) die o.a. voorschrijft dat er in elke regio preventie en monitoring centers moeten worden opgericht.
Deze zijn dus nog heel nieuw en nog maar in 14 regio’s actief. Ze moeten preventieprogramma’s opzetten en fieten en cijfers over (de aanpak) van huiselijk geweld verzamelen, dus een deel van de taken komt overeen met die van de (A)SHG’s.
> First application centers.
Hier kunnen slachtoffers zich melden voor hulp. Ze kunnen dan voor maximaal 15  dagen opgenomen worden en de vindt diagnostiek en screening plaats.
> Shelters.
Daar zijn er nu meer van, met name de shelter  die onder het ministerie vallen zijn toegenomen.  Dat horen we van Zeliha Unaldi een bekende van onze Turkse projectleider in DOVE. Zeliha is zelfstandige en geeft een hele middag training aan twee groepen  over gender.
> ambtenaren van ministeries (en gemeenten?)

Het gaat om een gemengde groep van allerlei disciplines, die – ook dat horen we van Zeliha – erg leergierig is maar ook erg klaagt over het gebrek aan faciliteiten op de werkvloer. Dat komt dus overeen met de ervaring van Marieke.  De groep bestaat uit psychologen, sociologen, verpleegsters, vroegere childcare workers die zich nu  voor het eerst met huiselijk geweld moeten bezighouden, onderwijzers en vast nog meer disciplines.
We passen wat we in Nederland hebben voorbereid nog wat aan en checken bij Zeliha of ze denkt dat de film (Als ik haar was, van stichting Kezban) geschikt zal zijn voor deze groep. Zij denkt van wel.

Expertmeeting over hulp aan daders in Ankara, Turkije

Bijdage van Marieke Ruinaard, bestuurssecretaris van Blijf Groep

Hoog gezelschap
Op uitnodiging van het Turkse Ministerie van Familiezaken en Sociaal Beleid woon ik samen met mijn Venlose collega's Karen in 't Zandt Lommen (Veiligheidshuis Venlo) en Gijs Simons (casemanager huisverbod Mutsaersstichting) een expertmeeting bij over hulp aan daders. Er zijn nog twee internationale experts aanwezig: Dr. Ewa Buzawa uit de Verenigde Staten en Dr. Nikola Graham uit Engeland. De ontvangst in het meer dan luxueuze JP Marriotthotel geeft al aan dat wij ons in hoog gezelschap bevinden: de Staatssecretaris van Familiezaken, Directeuren van diverse Ministeries, Professoren van verschillende Universiteiten, Hoge officieren van de Politie, Hoge Officials van Rechtbanken en het Openbaar Ministerie, Directeuren van Vrouwenopvang, de Turkse vertegenwoordiger van de UNFDP, etc.
De aanpak van huiselijk geweld in Turkije
Het is een gezelschap dat elkaar, naar ik begrijp, enkele keren per jaar ontmoet om met elkaar te spreken over de aanpak van huiselijk geweld in Turkije. De staatssecretaris en de directeur van het Ministerie van Familiezaken gaan ieder uitgebreid in op wat er tot op heden in Turkije in gang is gezet, en dat lijkt niet gering: de wetgeving die vrouwen beschermt tegen geweld is op orde, er zijn de afgelopen 6 jaar overal in het land opvanghuizen voor vrouwen opgericht. Er is een nieuw Nationaal Actieplan geschreven om het geweld tegen vrouwen te stoppen voor de periode 2012-2015 (het tweede NAP). En het wapenfeit van het afgelopen jaar is de oprichting van de zgn. 'Koza's' in iedere grote stad/provincie: een soort kruising tussen een steunpunt huiselijk geweld en een family justice centre, waar ook monitoring gegevens worden verzameld over de hulpvraag. Een belangrijke pijler in het beleid is het streven naar gelijkheid/gelijkwaardigheid tussen vrouwen en mannen (zo moeten schoolboeken worden gescreend/herschreven).
De implementatie blijft achter
Maar, hoor ik uit de reacties van de aanwezigen en van de ambtenaren: op papier ziet alles er prima uit, maar de implementatie blijft steken in de goede voornemens. Er is groot gebrek aan budget en de regering lijkt er weinig voor te voelen om geld vrij te maken. Er klinkt in alle bijdragen frustratie door (iedereen krijgt 5 minuten spreektijd om zijn zegje te doen). Men spreekt over de noodzaak van preventie en educatie, het maatschappelijk doorbreken van de scheve machtsverhouding tussen man en vrouw, de noodzaak van training en coaching van professionals, van het ontbreken van daadwerkelijk straffen van daders door politie en justitie. Uiteindelijk komen we bij het doel van deze dag: welke mogelijkheden zijn er om plegers weer in het gareel te helpen? Kan Turkije leren van internationale ervaringen?
Internationale voorbeelden van hulp aan plegers
De bijdrage van de Amerikaanse gaat vooral over het ontbrekende effect van daderprogramma's en het belang van onderzoek en monitoring. Zij heeft veel onderzoek gedaan en schetst hoe de VS is doorgeschoten in haar drang/dwangmodel. Zij adviseert mannen die werken vooral te laten schrikken door een arrestatie (in de VS bewezen effectief) en daarnaast in te zetten op de 'dangerous offenders', mannen die een groot strafblad hebben (bewezen relatie met HG).
De Engelse expert schetst hoe zij onderzocht heeft dat agressieregulatieprogramma's gebaseerd op het sinds de jaren zeventig gehanteerde Duluth model niet effectief is. Zij heeft een nieuw programma ontwikkeld, gebaseerd op het gegeven dat plegers van huiselijk geweld in bijna 100% van de gevallen zelf slachtoffer zijn geweest van kindermishandeling. De (niet behandelde) trauma's die destijds zijn opgelopen vertalen zich naar het volwassen gedrag en vormen nu de aangrijpingspunten voor behandeling (onder de titel 'innerstrength'). Zij geeft aan dat onder deze groep mannen 'emotionele armoede' een kern is – mannen kennen alleen woede als emotionele uitingsvorm en kunnen geen woorden geven aan dichtbij liggende emoties als angst of verdriet. De eerste groep die zij op deze basis behandeld heeft reageerde positief. Interessant!

Het systeemgericht 'Dutch Model' vindt grote weerklank
Onze bijdrage focust op de ontwikkeling van het hulpverleningsperspectief van 'individueel' naar
'systeemgericht' , de multifocale analyse van het gezin, onze inzet op ketensamenwerking en de benodigde coordinatiemechanismen tussen justitie en zorg om voor iedere situatie een passende aanpak in te zetten. Het Veiligheidshuis in Venlo en hun Code Rood aanpak is daarvan een indrukwekkend voorbeeld. Ook het Oranje Huis is een mooi voorbeeld van hulp op maat aan alle leden van het gezin in een open en veilige omgeving. Dit zgn. 'Dutch Model' of beter, deze 'systeemgerichte aanpak' krijgt in de middag veel steunbetuiging van de aanwezigen. Men is te spreken over de visie dat er geen standaardoplossingen zijn en dat ieder gezin een eigen, passende aanpak krijgt. Ook de consequente risicoscreening en de krachtgerichte aanpak spreken aan.
Er zijn wel wat bedenkingen over de overdraagbaarheid: de positie van mannen is in Turkije fundamenteel anders en ook betekent het nogal wat voor de scholing van de professionals en de organisatie van de ketensamenwerking. Uiteindelijk zal er een eigen 'Turks model' gemaakt moeten worden, maar dat dit gebaseerd moet worden op een systeemgerichte benadering met 'passende hulp op maat' is de algemene conclusie van de dag.
De staatssecretaris laat ons weten zeer geinteresseerd te zijn in het Oranje Huis en deze te willen bezoeken. Ook is er veel interesse over de organisatie van de samenwerking tussen zorg en justitie. Duidelijk wordt dat
deze dag vervolgd zal worden met een bezoek van een hoge Turkse delegatie aan Nederland